Büyük Özgürlük Fermanı: Magna Carta

          Çevrenizdeki arkadaşlarınıza, ailenize ya da hocalarınıza tarihte insan haklarına dair ilk hazırlanan anlaşmanın ya da yasal kanunun ne olduğunu sordunuz mu bilmiyorum; ama bunun cevabı Magna Carta'dır. 1215 yılında İngiltere kralı John (Yurtsuz John) ile halk arasında imzalanan, halka bazı haklar tanınmasını sağlayan ve kralın yetkilerini kısıtlayan ilk anlaşmadır. Bu anlaşmanın önemi büyüktür fakat anlaşma tüm halk sınıflarını tamamen içine katmıyordu elbette. Asillerin, kralın keyfi ve adaletsizce aldığı kararlara son vermek amacı ile hazırlanmıştır. Sıradan halk tabakası bu anlaşmadan tam anlamıyla faydalanamadı. Halkın hakları yine halkın başındaki baronların kararlarını ve yasalarına bağlıydı; fakat Magna Carta günümüzdeki anayasal sürece geçişte tarihteki en önemli basamaklardan biridir.

          Aslında duruma ve anlaşmaya  baktığımız zaman, Magna Carta'nın vatandaşların özgürlüklerini belirlemekten uzak olduğunu görebiliriz. Yani sonuç olarak kralın yanında halk tarafından oluşmuş bir danışma meclisi yok, ya da benzer bir kanun. Fakat toplum güçleri arasında(baronlar, asiller, dükler, vs.) ve kral arasında bir denge kurmuştur Magna Carta. Kralın yönetme gücünü kendisine Tanrı tarafından verildiği sanması durumu artık halk ve asiller tarafından kanul edilmiyordu. Ayrıca asillerin yanında din adamlarının da bu anlaşmadan pozitif anlamda yararlandıklarını ve kendi söz haklarının arttığını söyleyebiliriz.  

          Kısacası Magna Carta, tarih boyunca diğer ülke ve toplumlara ışık tutan ve halkın kendi haklarını arayabilmesi konusunda bir motivasyon aracı ve yol gösterici olmuştur. Anayasal düzenle yönetilen dünyamızın temelinde bu anlaşmanın kapladığı yer büyüktür.

                                                                                                 Furkan ÖZDEMİR